1908'den beri ülkemizin başına musallat edilen Chester'in Lozan'da ABD'nin ön şartı olduğunu görüyoruz.
Lozan'da istediğini alan Atatürk, bu antlaşmayı iptal edince ABD tarafından türlü çeşit tacizlere ve suikastlere uğratılacaktır.
Atatürk'ten sonraki yıllarda Amerika Birleşik Devletleri ile yapılan ilk ikili anlaşma 23 Şubat 1945 tarihinde imzalandı.
Borç alma ve kiralamalarla ilgili olan bu anlaşma Türkiye Büyük Millet Meclisinde 4780 sayıyla yasalaştı.
Antlaşmanın temel özelliği, adının "Karşılıklı Yardım Anlaşması" olmasına karşın, ABD isteklerinin Türkiye tarafından kabul edilmesi ve Türkiye'yi ağır yükümlülükler altına sokmasıydı.
Anlaşmada "Koruyucu hükümler" olarak yer alan maddelerle, Türkiye'nin değil ABD'nin hakları korunuyordu.
Anlaşmanın 2. maddesi şöyleydi;
"TC hükümeti; sağlamakla görevli olduğu hizmetleri, kolaylıkları ya da bilgileri ABD'ye teslim edecektir"
Böyle bir maddenin bağımsız iki ülke arasında yapılan bir anlaşmada yer alması, örneği olan bir uygulama değildir.
TC hükümeti, ABD'ye hizmet sunmakla görevli olacak ve bu görevin sınırı da belli olmayacaktı.
ABD ile yapılan 27.2.1946 gün ve 4882 sayılı yasayla kabul edilen kredi anlaşmasıdır.
Özü; Dünya'nın değişik yerlerinde ABD'nin elinde kalan ve ülkesine geri götürmesi pahalı olan eskimiş savaş artığı malzemelerisatın alması koşuluyla Türkiye'ye borç verilmesiydi.
Türkiye 1950'ye dek Amerika Birleşik Devletleri ile 7 Mayıs1946 tarihli "Borçların tasfiyesi ile ilgili anlaşma, 7 Mayıs 1946 tarihli Kahire Anlaşması'na Ek Anlaşma, 12 Temmuz 1947 tarihli askeri Yardım Anlaşması ve 27 Aralık 1949 tarihli bir başka Askeri Yardım Anlaşmasını imzaladı.
Demokrat Parti döneminde 1954'te Uluslararası Petrol şirketlerinin adamı Max Bell'in hazırladığı ve Atatürk'ün çok önem verdiği petroldeki devlet tekelini kaldıran 'petrol yasası' çıkarıldı.
Bu yasanın 136.maddesi şöyleydi;
"Bu yasa, yabancı şirketlerin izni olmadan değiştirilemez"
Atatürk'ün ölümü ile başlayan ve 1963 yılında Avrupa Birliği ile imzalanan Ankara Anlaşması'na dek geçen 25 yıllık geri dönüş süreci içinde yapılan uygulamalar ve bu uygulamaların Türkiye'ye getirdiği malive siyasi durumu ekli link'ten okuyabilirsiniz.
https:akintarih.com/turktarihi/abd.htm
David Rockefeller "Atatürk yüzünden, planlarımızı yarım yüzyıl ertelemek zorunda kaldık" demişti.
Chester İmtiyazı, 13 Temmuz 1923 tarihindedir.
"Amerika'ya olan inanç ve güvenimizin somut bir delilini,Chester imtiyazını vermek suretiyle gösterdik"
Bu imtiyazdan 11 gün sonra Lozan imzalanmıştır.
Atatürk "Nutuk"ta şöyle der;
Bu antlaşma Türk Milleti'ne karşı yüzyıllardan beri hazırlanmış ve Sevr anlaşmasıyla tamamlandığı sanılmış büyük bir suikastin sonuçsuz kaldığını bildirir bir belgedir.
Osmanlı tarihinde benzeri görülmemiş bir siyasi zaferdir.
